Dr Mack: Tajemnice uprowadzeń piątek, 23 marca 2012 00:00
Zjawisko abdukcji (przypadki uprowadzeń ludzi przez rzekome istoty pozaziemskie) - jedna z największych zagadek współczesnej psychiatrii, doczekało się do tej pory kilku hipotez. Osoby, które rzeczywiście mierzą się w życiu z tymi dramatycznymi doświadczeniami często zdane są same na siebie. Stres i obawy o uznanie za „wariata” przyczyniają się do izolacji „uprowadzanych”. Dr John E. Mack – psycholog z Harvardu, postanowił, ryzykując swą akademicką opinię, przyjrzeć się realności zjawiska abdukcji. Do jakich wniosków doszedł?
____________________
dr John E. Mack
WprowadzenieOd kilku dekad głównie w Stanach Zjednoczonych, ale i innych krajach świata, rośnie grono osób, które twierdzą, że padły ofiarą uprowadzenia przez rzekome istoty pozaziemskie. Fakt, że zjawisku temu brak pełnych wyjaśnień nie powinien przyczyniać się do jego ignorowania. Skala tego fenomenu i jego nietypowe psychologiczne i psychiczne cechy wskazują, że problem ten może mieć także szerokie znaczenie socjokulturowe i filozoficzne. W niniejszym artykule zamierzam opisać podstawowe cechy zjawiska zwanego „uprowadzeniami przez UFO”, wpływu jaki wywiera na świadków oraz implikacji, jakie pociąga w psychiatrii oraz społeczeństwie.
Choć istnieje wielu badaczy tego zjawiska, z racji jego nietypowości i kontrowersyjności, oprę się głównie na własnych ustaleniach, co oznacza, że biorę pełną odpowiedzialność za przedstawione wnioski. Wobec niepewności co do stanu „rzeczywistości” opisywanego przez osoby uprowadzone jak i natury ich doświadczeń, postaram się dokonać ich rekonstrukcji z własnego punktu widzenia. Załóżmy, że świadkowie, którzy relacjonują swoje doznania robią to w dobrej wierze i nie wprowadzają nas w błąd.
Kiedy mój przyjaciel - psycholog pod koniec 1989 r. przedstawił mnie Buddowi Hopkinsowi (którego wcześniej nie znałem), mówiąc o nim jako artyście, który poważnie podchodzi do spraw uprowadzeń przez UFO, uznałem to za brednie. Zarówno on, jak i jego „pacjenci” musieli żywić ten sam rodzaj iluzji lub błędnych przekonań. Kiedy z czystej ciekawości zjawiłem się u Hopkinsa 10 stycznia 1990 r., zdumiało mnie jego szczere podejście i troska o uprowadzanych, którzy często byli źle diagnozowani lub leczeni. Najbardziej uderzająca była jednak dla mnie wewnętrzna spójność relacji przekazywanych przez niezależnych świadków z różnych części kraju.
Niedługo po pierwszym zetknięciu z tym zjawiskiem miałem okazję spotkać się u Hopkinsa z kilkoma uprowadzonymi; po raz kolejny pojawiło się zdumienie zgodnością ich relacji. Były to osoby zdrowe psychicznie, nie wykazujące żadnych zaburzeń emocjonalnych za wyjątkiem traumatycznych wspomnień będących skutkiem uprowadzeń. Uznałem, że grupa ta wymaga zainteresowania ze strony psychiatrii i psychologii. Zdecydowałem zająć się fenomenem „abdukcji”.
Do czerwca 1992 r. spotkałem się z ponad 56 przypadkami rzekomych uprowadzeń przez obcych. Mniej więcej 41 osób z tego grona wykazywało typowe objawy. Zaliczały się do nich: wspomnienia (świadome lub indukowane hipnotycznie) o byciu zabieranym wbrew woli, przebywaniu w ciasnych pomieszczeniach oraz spotkaniach z niewielkimi humanoidalnymi postaciami przeprowadzającymi na świadkach bliżej nieokreślone zabiegi medyczne.
Od października 1990 r. organizowałem comiesięczne spotkania z osobami, które twierdziły, że padły ofiarą uprowadzeń. Gromadziło się na nich 15-30 osób. Początkowo byli to ludzie kierowani przez Hopkinsa. Dopiero później, za pomocą siatki kontaktów, zgłaszali się do mnie nowi pacjenci, którzy dowiedzieli się o moich badaniach (m.in. z telewizji). Wśród tzw. „uprowadzanych” (ang. abductees) znajdowały się 24 kobiety i 17 mężczyzn, w tym dwoje dziećmi poniżej 8 roku życia.
Kim są ofiary abdukcji? Psychopatologia i osobowość.Dr John Edward Mack (1929-2004) - amerykański psychiatra, pracownik Harvard University i zdobywca nagrody Pulitzera. (1977) Jego badania nad zjawiskiem abdukcji niemal poskutkowały akademickim ostracyzmem. W 1994 r. dziekan Akademii Medycznej Harvardu zlecił niejawne, koleżeńskie śledztwo, którego celem miał być dr Mack i jego kontrowersyjne badania. Uczony zmarł w 2004 r. w Londynie, potrącony przez pijanego kierowcę.W tej sprawie wysunąć można kilka ogólnych wniosków. Żaden z uprowadzonych, z którymi pracowałem nie wykazywał skłonności psychopatologicznych, takich jak schizofrenia, psychozy czy inne zaburzenia. Najbardziej zdumiewała „przekrojowość” grupy: w moim przypadku w jej skład wchodzili m.in. właściciel restauracji, sekretarki, strażnik więzienny, studenci a także kilka gospodyń domowych. Niektórych z nich charakteryzowała niechęć do dzielenia się swoimi doświadczeniami, podejrzliwość, poczucie represjonowania i inne postraumatyczne symptomy. Dla wielu doświadczenia abdukcyjne wydawały się życiowym ciężarem.
Część uprowadzonych mówiła o trudnych relacjach z jednym rodzicem, alkoholizmie w rodzinie lub obecności przemocy w życiu; niektórzy skarżyli się na poczucie izolacji, trudności w nawiązywaniu kontaktów oraz problemy z rodzicielstwem. Co ciekawe, u niektórych osób rzekome uprowadzenia zdawały się oddziaływać na dokonywanie wyborów związanych z życiem seksualnym lub posiadaniem potomstwa.
„Symptomy alarmowe”Istnieją pewne symptomy, znaki i typy wspomnień charakteryzujące abdukcje. Donoszą o nich m.in. Budd Hopkins, David Jacobs oraz 11 innych badaczy, w tym 6 lekarzy i specjalistów od zdrowia psychicznego, z którymi konsultowałem ten raport. U osób uprowadzanych wspomnienia z dzieciństwa często obejmują relacje o „małych ludziach” (lub innych istotach) a także odczucie „czyjejś obecności” w pokoju. Często przekłada się to na poczucie odmienności lub świadomość prowadzenia „podwójnego życia”. Oczywiście mogą wiązać się z tym również obserwacje zagadkowych obiektów latających albo inne nietypowe zdarzenia (takie jak jasne rozbłyski światła w sypialni). Jako dodatek do nich występują okresy zaburzonego poczucia czasu - „luki” związane z niewytłumaczalną zmianą miejsca przebywania (czasem liczoną w kilometrach), której przyczyn świadek nie pamięta. Często osoby uprowadzane nie interesują się kwestią UFO, choć z drugiej strony książki poświęcone abdukcjom napawają ich strachem. Pewien mężczyzna powiedział mi: „Zobaczyłem tą twarz na okładce i niemal zemdlałem.”
Oprócz tego u świadków występują wspomnienia odnośnie doświadczania nocnych paraliżów połączonych z odczuciem czyjejś obecności lub nawet obserwacją zagadkowej istoty [w tym przypadku trzeba jednak mówić raczej o doświadczeniach hipnagogicznych – przyp. tłum.]. Do innych symptomów pojawiających się u osób uprowadzanych należą: lęk lub strach przed szpitalami, lataniem, windami, zwierzętami, insektami, dźwiękami, zapachami, obrazami lub czynnościami mającymi związek z ich doświadczeniami, a także bezsenność, strach przed ciemnością, szczelne zasłanianie okien w obawie przed intruzami oraz niepokojące sny lub koszmary z powtarzającym się przebiegiem abdukcji. Do interesujących aspektów należą pojawiające się niespodziewanie znamiona (zadrapania, cięcia czy rany), krwotoki lub inne dolegliwości (rozpatrywane w związku z pozostałymi objawami).
Cechy fizyczne W USA o abdukcjach zaczęto mówić otwarcie po tym, jak na jaw wyszła historia, której świadkami było małżeństwo Hillów (więcej o tym przypadku). We wrześniu 1961 r. w okolicach Indian Head (New Hampsire) przeżyli oni spotkanie z zagadkowym obiektem latającym. Jak się okazało, pamiętali tylko część tego wydarzenia. Drugi etap obejmowała post-abdukcyjna amnezja. Ze strzępek świadomych wspomnień posiłkowanych sesjami hipnotycznymi wyłonił się wkrótce pierwszy pełny obraz abdukcji. Jego konsekwencje, oprócz ogromnego wpływu na życie Hillów, były znaczące także w sferze socjologicznej i kulturowej.Zjawiskami natury fizycznej towarzyszącymi abdukcjom są obserwacje UFO oraz pozostałe po nich ślady, będące najbardziej interesującymi i wartościowymi elementami tego zjawiska. Dostarczają one dodatkowych potwierdzeń w relacjach o abdukcjach, które same z siebie budzą wiele wątpliwości. Bez nich jako psychiatra mogę jedynie ocenić czy świadkowie cierpią na ewidentne schorzenia psychiczne, doświadczenia traumatyczne czy zaburzenia postrzegania. Oczywiście dostarczenie niezależnych fizycznych dowodów na kontakt z istotami pozaziemskimi uwolniłoby uprowadzanych od ciężaru przekonywania samych siebie co do zdarzeń, które przeczą przyjętemu obrazowi rzeczywistości.
Dla świadków, którzy nie wierzą w realność swoich doznań manifestacje fizyczne mogą wydać się przerażające. Niestety, dla ofiar abdukcji spotkania z UFO mają charakter ulotny i niespójny. Osoby uprowadzane mogą opowiadać o tym, jak budzą się poza domem, nie wiedząc jak się tam znaleźli; niekiedy opisują swoje niedowierzanie, kiedy uświadomili sobie, że znajdują się wiele kilometrów dalej od miejsca, w którym przebywali zaledwie chwilę temu. Niekiedy po epizodzie „zaginionego czasu” pojawiają się u nich krwotoki lub rany, które przypisywane są „obcej interwencji”.
Do najczęstszych typów ran u ofiar abdukcji należą linie proste (cięcia) lub wgłębienia. Centralnym punktem, na którym skupia się to zjawisko jest sfera reprodukcji - w relacjach pojawiają się często wzmianki o zabiegach ginekologicznych, manipulacjach komórkami rozrodczymi, usuwaniu płodów, inkubacji embrionów czy o spotkaniach z „hybrydami”.
Pozostałe doświadczeniaNiezależnie od tego, co powoduje te doznania, abdukcje są doświadczeniem głębokim, trwałym i niezbywalnym. Niektórzy uczą się żyć z nimi lub zmieniają się pod ich wpływem. Często ofiary cierpią z powodu traumatycznych wspomnień lub doznań - ich następstwem są koszmary lub zaburzenia senne. W sferze psychologicznej czują się „inni”. Osoby rzekomo uprowadzane cierpią również z powodu różnego rodzaju lęków psychicznych, które wiążą się z procedurami inwazyjnymi w czasie porwań - stąd wynika lęk przed szpitalami i lekarzami.
Zespół traumatycznych dolegliwości w ich przypadku jest bardzo rozbudowany. W rzeczywistości nazywanie ich doświadczeń post-traumatycznymi jest niepoprawne, gdyż problematyczne doświadczenia cały czas trwają – nie są kwestią przeszłości. Trauma ma cztery wymiary: 1) niepokojące doświadczenia same w sobie, 2) izolacja wynikająca z trudności relacjonowania swoich doznań, 3) rozbieżność między realnością abdukcji a przyjętymi opiniami na jej temat, 4) obawa, że doświadczenia te mogą powtórzyć się w każdej chwili nie tylko uprowadzonym, ale i ich najbliższym.
Należy podkreślić także pozostałe zakresy traumy. Młodociani uprowadzeni, starając się opowiedzieć o swoich doświadczeniach rodzicom ryzykują powstanie dystansu. Zwykle uzyskują odpowiedź, że ich doznania to „złe sny”, „kłamstwa”, „wyobrażenia” lub (jak powiedziała pewna kobieta) „żarty”. Przeświadczenie, iż nie warto rozmawiać o tych przeżyciach powoduje u uprowadzanych poczucie izolacji i wyalienowania, często przekładające się na dalsze życie.
Choć wielu z nich dochodzi do wniosku, iż ich doznania są „realne”, przynajmniej część nie może pojąć ich sensu. Pojawia się tu podwójny problem: uprowadzani nie są w stanie zrozumieć, co się z nimi dzieje, ale z drugiej strony nie potrafią uznać swych doświadczeń za zwyczajne sny czy fantazje. Ostatecznie muszą oni żyć ze świadomością, że ich horror może w każdej chwili się powtórzyć, nawet po latach uśpienia.
U wielu rzekomych uprowadzonych rozwija się intuicja oraz zainteresowania filozoficzne. Jednym z najciekawszych aspektów tego typu doświadczeń jest przeczulenie na punkcie degeneracji środowiska, co prowadzi do różnego rodzaju form ekologicznego aktywizmu. Świadkowie twierdzą, że często widują w czasie swoich „niechcianych spotkań” obrazy nuklearnej lub ekologicznej dewastacji. Niekiedy wskutek tego rodzi się u nich poczucie specjalnej misji.
Co trzeba wyjaśnić?Przypadkiem, który wywołał duże poruszenie była historia uprowadzeń Betty Andreasson rozpoczęta obserwacją zagadkowych świateł na podwórku domu rodziny z South Ashburnham. Według późniejszych ustaleń, wkrótce po zagadkowym incydencie w domu świadków zjawiły się niskie istoty; o szarej skórze. Pełną świadomość zachowała jedynie główna bohaterka; jej córka Becky, częściowo sparaliżowana, pamiętała jednak część tych zdarzeń. Przypadek ten jest niezwykle bogaty w symbolikę i szczegóły. Raymond Fowler opisał je w wydanej również w Polsce książce „Sprawa Andreassonów". Zobacz także: Nasz wywiad z Betty Andreasson.Jakakolwiek teoria czy choćby hipoteza odnosząca się do uprowadzeń, musi ujmować i tłumaczyć cały zakres zagadkowych zjawisk takich jak:
a)
Spójność narracji: Opowieści osób uprowadzonych różnią się w szczegółach, ale łączy je spójność narracyjna. Jedno z wyjaśnień mówi, że uprowadzeni wzajemnie na siebie wpływają, tj. „zapożyczają” doświadczenia z opowieści innych, mediów lub książek. Thomas Bullard pisze: „Współczesne formy komunikacji pomagają na szybkie rozprzestrzenianie się folkloru i doprowadzają do jego homogenizacji, czego kiedyś obawiali się folkloryści. Media służą jako kolejny nośnik folkloru – kiedy kolejny narrator powtarza jakąś wiadomość, zaczyna od jej delikatnej zmiany.”
b)
Brak zdiagnozowanych zaburzeń psychicznych: Większość z uprowadzonych wydaje się nie konfabulować, nie kłamać, nie dramatyzować, nie użalać się nad sobą ani też nie cierpieć na chorobę psychiczną. Nie oznacza to, że nie trafiają się wśród nich osoby chore psychicznie.
c)
Związek z UFO: Choć wiele abdukcji nie łączy się z bezpośrednimi obserwacjami UFO, bliski związek obu zjawisk jest dość wyraźny.
d)
Ślady fizyczne: Niezależnie od tego, co rzeczywiście wywołuje abdukcje, ich teoria musi obejmować także pojawianie się wspomnianych śladów fizycznych.
e)
Relacje dzieci: Rodzice mogą wpływać na doświadczenia dzieci. Niemniej jednak, aby teoria tłumacząca zjawisko uprowadzeń była wyczerpująca należy wziąć pod uwagę emocjonalne, najwyraźniej autentyczne, szczegółowo opisywane przeżycia małych dzieci, u których dostęp do zewnętrznych źródeł informacji jest ograniczony.