Wybacz Greto, ale postanowilam wstawic informacje na tem. jodu, naprawde sa bardzo ciekawe.
JOD I TARCZYCA
GDY W DIECIE BRAKUJE JODU
JOD I ODCHUDZANIE
KIEDY I JAK SIĘ ODCHUDZAĆ?
JOD I TARCZYCA
Jod uzależnia odchudzanie?
Odpowiedź na to pytanie kryje się w tarczycy. Rolą fizjologiczną tego niewielkiego gruczołu (18-25 g) o kształcie motyla jest wytwarzanie hormonów pobudzających przemianę materii, w tym spalanie ważnych substancji energetycznych – węglowodanów i tłuszczów. Aby swe hormony wytworzyć tar-czyca musi wcześniej otrzymać w pokarmie odpowiednią ilość jodu.
Z jodu tarczyca wytwarza swe dwa najważniejsze hormony
Trijodotyronina i tyroksyna to najważniejsze hormony tarczycy - zwane skrótowo odpowiednio - T3 i T4. Tyroksyna - pochodna aminokwasu - tyrozyny składa się np. aż w 50% z jodu. Hormony tarczycy są w niej okresowo magazynowane i w miarę zapotrzebowania są wprowadzane do krwioobiegu.
Rola hormonów tarczycy
Hormony tarczycy odpowiadają za prawidłowe czynności wszystkich komórek i tkanek organizmu. Wpływają na różnicowanie się komórek, ich wzrost oraz na wewnętrzny metabolizm komórkowy. Hor-mony uzależniają m.in. prawidłowy rozwój płodu, w tym kształtowanie mózgu, zawiązków zębów i układu kostnego. U dzieci i dorosłych, zarówno niedobór jak i nadmiar hormonów tarczycy zaburza działanie wielu układów i jest przyczyną poważnych schorzeń.
Od czego zależy wytwarzanie hormonów tarczycy?
Biosynteza dwóch najważniejsze hormonów tarczycy - trijodotyroniny i tyroksyny to kilkuetapowy, złożony proces uwarunkowany stężeniem jodu w gruczole, w tym jego „wyłapywaniem” przez tzw. komórki pęcherzykowe, sprawnym działaniem układów enzymatycznych tarczycy oraz obecnością specjalnego białka - tyreoglobuliny. Białko to zawiera aminokwas tyrozynę, który wchodzi w reakcję z jodem tworząc wyżej wymienione hormony. Są one następnie okresowo przechowywane w pęcherzy-kach tarczycy pod postacią koloidu. Jedną z ważnych przyczyn ograniczenia produkcji hormonów przez tarczycę jest niedobór jodu w pokarmach.
GDY W DIECIE BRAKUJE JODU
Jod wchłaniamy głównie z pokarmu i wody pitnej.
Szacuje się, że przeciętna dieta powinna dostarczać nam około 100-200 mikrogram jodu na dobę. Ta ilość zapewnia prawidłowe czynności wydzielnicze gruczołu tarczowego.
Deficyt jodu w glebie = niedobór jodu w żywności i wodzie
W wielu rejonach świata, jak też i Polski występuje duży niedobór jodu w glebie, co przekłada się na niedobór w pokarmach i wodzie. Przykładowo gleby i woda z okolic nadmorskich są zwykle obfite w jod. Natomiast im dalej od morza, tym gleby i ich płody są coraz ubogie w ten pierwiastek. W tym też produkty zwierzęce np. popularny dostawca jodu – mleko. Najmniej jodu w glebie, wodzie i pokar-mach jest w okolicach podgórskich i górach.
Jak często stwierdza się niedobory jodu w organizmie?
Z aktualnych badań wynika, że statystyczny mieszkaniec Europy przyjmuje obecnie zaledwie 1/3 zalecanej dawki jodu. W Polsce zagrożenie niedoborem jodu występuje prawie na terenie całego kraju. Szczególnie wysokie ryzyko niedobór jodu występuje w regionach południowych (zwłaszcza górskich) i wschodnich. Przyczyną jest mała ilość jodu w glebach w tych regionach, co pociąga za sobą małą zawartość jodu w żywności i wodzie pochodzących z tych regionów.
Jak uzupełnić niedobór jodu?
W pewnym stopniu dokonuje się to dzięki importowi żywności z obszarów zasobnych w jod. Jednak zawartość jodu w warzywach, owocach, produktach zbożowych, czy mlecznych jest wysoce zmienna, gdyż zależy od miejsca uprawy lub hodowli. Nie ma też obowiązku podawania ile jodu jest w danym produkcie. W tej sytuacji jedynym pewnym źródłem jodu są ryby morskie. Przykładowo dorsz zawiera średnio 110 mikrogramów jodu w 100 g produktu; łosoś - 44 mikrogramy/100 g produktu, płastuga - 52 mikrogramy/100 g produktu, makrela wędzona - 40 mikrogramów/100 g produktu, śledź - 30 mi-krogramów/100 g. Ponadto źródłem jodu są glony i morszczyny morskie, z których coraz cześciej wytwarza się naturalne susze i ekstrakty apteczne bogate w jod. Toteż jeśli nie lubimy ryb morskich, a już wiemy, że nie możemy być pewni jodu w produktach kupowanych w sklepie – ratunkiem jest preparat apteczny.
Jod i sól jodowana
Ważnym źródłem jodu powinna być znajdująca się w Polsce w powszechnej sprzedaży tzw. sól jodo-wana. Jest to głównie zwykła sól kuchenna, ze względów zdrowotnych sztucznie wzbogacona związ-kami jodu. Sól ta ma jednak to do siebie, że w czasie obróbki cieplnej (zwłaszcza w trakcie gotowa-nia, pieczenia, smażenia, itp.) - jod się z niej ulatnia. (Zwłaszcza gotowanie najzdrowsze dla układu trawiennego powoduje jej duży ubytek). Należy też pamiętać, że jod w przechowywanej w magazy-nach i sklepach soli też się naturalnie ulatnia, toteż częstokroć możemy kupować sól “przeterminowa-ną”, o czym zwykle nie jesteśmy informowani.
Objawy deficytu jodu w organizmie
Długotrwały znaczący niedobór jodu w pokarmie może doprowadzić do niedoczynności tarczycy i deficytu jej hormonów. Widocznym następstwem może być powiększenie się tarczycy – tzw. wole (charakterystyczne zgrubienie na szyi). Ponadto osobie z długotrwałym znaczącym niedoborem jodu zagrażają liczne zaburzenia zdrowia: niezrozumiały brak energii życiowej, nadmiar cholesterolu, nad-ciśnienie, podatność na przeziębienia, dolegliwości płucne, itp. Ponadto: bezsenność, niepokój bez powodu, zaniki pamięci i sprawności intelektualnej, nadmierne wypadanie włosów. Osoby z niedo-czynnością tarczycy odczuwają np. stale chłód, nawet gdy na dworze jest ciepło. Spektakularnym objawem niedoboru jodu może być nawet przyrost masy ciała pomimo rygorystycznej diety.
Niedobór jodu u dzieci i u kobiet
U dzieci długotrwały niedobór jodu może spowodować opóźnienie rozwoju psychofizycznego, w tym zahamowanie wzrostu, poważne wady rozwojowe. U kobiet z niedoborami jodu i hormonów tarczycy może wystąpić zaburzenie cykli miesięcznych i zaburzenia rozrodczości (niepłodność). Odwrotnie – dostatek jodu nasila popęd płciowy i wytwarzanie komórek płciowych.
Niezbędna dawka jodu dla dorosłej osoby wynosi 150 – 200 mikrogramów
Dzienne zapotrzebowanie na jod w mikrogramach wynosi dla niemowląt - 90 mikrogramów, dla dzieci do lat 6 – 90 mikrogramów, starszych – 120 mikrogramów, a u kobiet ciężarnych i karmiących piersią 200 mikrogramów!
Wizerunek osoby cierpiącej na niedobór jodu
Wizerunek osoby cierpiącej na niedobór jodu opiera się na wystąpieniu zespołu wymienionych na wstępie objawów niedoborowych. Jeśli na dodatek zauważymy wyraźnie powiększoną tarczycę, czyli tzw. wole endemiczne na szyi - możemy podejrzewać niedoczynność tarczycy z powodu niedoboru pokarmowego jodu.
Diagnoza laboratoryjna wskazująca na niedobór jodu w pokarmie
Jednym ze sposobów rozpoznania jest metoda stosowana przy diagnozie przyczyn tzw. wola. Przez całą dobę zbiera się mocz, którego małą część poddaje się analizie (z informacją, ile było go w ciągu doby). Stężenie jodu poniżej 50 µg/l wskazuje najpewniej na niedobór pokarmowy. Norma wydalania wynosi 100 µg/l.
JOD I ODCHUDZANIE
Jod wspomaga spalanie nadmiaru tłuszczu
Aby wytworzyć swe hormony tarczyca musi wcześniej otrzymać w pokarmie odpowiednią ilość jodu. Zasobność jodu w diecie umożliwia wytworzenie tyroksyny i trójjodyrozyny w niezbędnej ilości dla efektywnego spalenia substancji energetycznych. Przypomnijmy, że na czele spalanych substancji jest tłuszcz – zmora odchudzających się.
10-30 mg jodu powinno znajdować się w naszym organizmie
Jod wchłaniany jest w jelitach w prawie 100%, z czego od 40-do 70% dostaje się w ciągu 24 godzin do tarczycy. Wydalanie odbywa się już po uwolnieniu jodu z hormonów tarczycy, przeważnie za po-średnictwem nerek.
Jak wychwytywany jest jod z krwi?
Tarczyca jest bardzo bogato unaczyniona. W ciągu godziny przepływa przez nią około 5 l krwi. Jod wchłaniany jest z przewodu pokarmowego w postaci nieorganicznych jodków, wrowadzany do krwio-obiegu i wychwytywany z krwi przez tarczycę.
Hormony tarczycy pobudzają przemianę materii
Tyroksyna i trójjodyrozyna pobudzają tempo przemiany materii. Jak łatwo zrozumieć wyraża się to zwiększonym spalaniem tlenu, glukozy i tłuszczów na poziomie komórkowym. A to po prostu definicja przyśpieszonego odchudzania się. Zwiększają ilość wydzielanej energii, w tym cieplnej. Pobudzają rozkład tłuszczów i węglowodanów. Niedobór tych hormonów hamuje metabolizm komórkowy i zwią-zane z tym procesy pozyskiwania energii.
Jak jodem się odchudzać?
Po pierwsze unikamy jodu syntetycznego w pigułkach, gdyż pierwiastek w związkach syntetycznych jest zwykle w dużych ilościach i wchłania się szybko, toteż łatwo o przedawkowanie, które może zabu-rzyć delikatną równowagę hormonalną. Tego typu środki mogą być stosowane tylko pod nadzorem lekarza. Idealnym środkiem wspomagającym odchudzanie jest jod w postaci związków organicznych (naturalnych). Modelowym jest popularny susz morszczynu. Odsolone i wysuszone plechy morszczy-nów zawierają zwykle nie mniej niż 0,1% jodu. Jest to optymalna mieszanka mikrodawek jodu orga-nicznego i nieorganicznego, którą organizm sam zagospodarowuje wg. potrzeb. Szczególnie korzyst-nie jod podziała na osoby z niedoczynnością tarczycy wywołaną deficytem biopierwiastka.
Co ogranicza przyswajanie jodu?
Warto też pamiętać tym, że stale spożywane rośliny krzyżowe: kapusta, kalafior, brukselka i soja zawierają naturalne substancje zwane tioglikozydy, które mogą pozwanie ograniczać przyswajanie jodu z żywności. Podobne substancje są zawarte są również w rzepie i brukwi, orzeszkach ziemnych i gorczycy. Ale dotyczy uwaga - gotowanie wymienionych warzyw zmniejsza zawartość tych nieko-rzystnych substancji o ponad 30%. Jednak osoby, u których wskutek niedoboru jodu rozwinęło się tzw. wole proste lub stwierdzono w czasie badań niedobór jodu, powinny znacznie ograniczyć spoży-wanie tych warzyw.
KIEDY I JAK SIĘ ODCHUDZAĆ?
Zanim przystąpimy do odchudzania się
Nadwaga której w trakcie odchudzania chcemy się pozbyć powstaje w następstwie nadmiaru energii (kalorii) dostarczanych z pokarmem, nad energią wydatkowaną w czasie wysiłku fizycznego. Szcze-gólnym zagrożeniem jest nadmiar smacznych tłuszczy (masło, śmietana, kremy, tłuste mięso) i przecukrzonych węglowodanów (ciasteczka, torty, lody, itp). Zwłaszcza jeśli dołączy się do tego deficyt ruchu (siedzący tryb życia).
Przypomnijmy – racjonalne odchudzanie się zawsze obejmuje najpierw profilaktykę:
a. racjonalną dietę, (najlepiej również edukację dietetyczną),
b. zwiększoną aktywność fizyczną, która ma na celu wydatkowanie energii
Nieracjonalne odchudzanie się zagraża zdrowiu!
Czy są sytuacje, kiedy nie należy się odchudzać? To bardzo ważne pytanie - w dobie mody na super szczupłość u nastolatek. Wzrasta bowiem ryzyko “odchudzania się chudzielców”, za którym to hasłem kryje się ryzyko strasznej choroby, jaka jest anoreksja, czyli wstręt do jedzenia. Anoreksja może doprowadzić nie tylko do osłabienia, odwodnienia i zaburzeń układu krążenia, ale nawet do śmierci. Toteż przy podejmowaniu decyzji o odchudzaniu powiniśmy się podeprzeć wskaźnikiem należnej masy ciała BMI.
BMI – wskaźnik masy ciała (od ang. body mass index).
Wskaźnik ten obliczamy przez podzielenie masy naszego ciała (kg) przez kwadrat jego wysokości (metry). Prawidłowy BMI jest poniżej 25 kg/m2. O nadwadze mówimy, gdy BMI waha się w granicach 25-30 kg/m2. Natomiast w otyłości - wskaźnik masy ciała BMI przesuwa się powyżej 30 kg/m2.
Kiedy się nie należy odchudzać!
Nie odchudzamy się, gdy nasza waga wg. wskaźnika BMI jest normalna – tj w granicach 18,5 – 24,9. Waga w takich przedziałach nie uprawnia do stosowania diety odchudzającej, gdyż zagraża to choro-bami niedoborowymi niebezpiecznymi dla zdrowia.
Kiedy należy się odchudzać?
Odchudzamy się, gdy nasze BMI przekroczy 25, a zrzucenie nadwagi staje się koniecznością, kiedy już BMI przekroczy barierę 29,9, (co oznacza otyłość!). Kiedy BMI przekroczy 25 kg/m2 a obwód brzucha w talii jest większy niż 94 cm u mężczyzn oraz większy niż 80 cm u kobiet – to w perspekty-wie zagrażają nam liczne powikłania krążeniowe i metaboliczne: insulinooporność, hiperinsulinizm, cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe, nadciśnienie tętnicze, hiperurykemia, podwyższony poziom fibrynogenu oraz zwiększone zagrożenie zachorowaniem na nowotwory złośliwe.
Kiedy prosimy o pomoc lekarza
Jeżeli wskaźnik BMI przekracza 40 kg/m2, mówimy o ciężkiej otyłości, którą bezwzględnie należy leczyć z pomocą lekarza specjalisty. W takich przypadkach lekarz podejmie specjalne leczenie far-makologiczne oraz działania edukacyjne, które mają na celu nauczenie pacjenta zdrowych i właści-wych wyborów w zakresie żywienia i stylu życia.
Piśmiennictwo
1. Witaminy i składniki mineralne; Wyd. Muza S.A., 1997r.
2. Internet
http://lusklewnik.sfera.pl/biochemia/iodum.htm3. Własne publikacje (MOJE ZDROWIE, APTEKA, Internet)
ZALECENIE DLA ODCHUDZAJĄCYCH SIĘ:
Zadbajmy o zasobności jodu w swojej ubogokalorycznej diecie. Pamiętajmy, że tarczyca, aby wytworzyć swe najważniejsze hormony musi wcześniej otrzymać w po-karmie odpowiednią ilość jodu! Hormony te są niezbędne dla spalenia substancji energetycznych, na czele z tłuszczem.
Najlepiej jest podjąć odchudzanie przy pomocy bezpiecznych dla zdrowia środków naturalnych. Dobrze jest połączyć ubogokaloryczną dietę z suplementacją natural-nymi związkami jodu i chromu oraz dużą porcją niestrawnego błonnika roślinnego.
Ja mysle, ze nie jest dobra idea pozbycia sie jodu w ogranizmie, bo mozna zapasc na bardzo skomplikowana chorobe TARCZYCY.
