Rafaela
Gość
|
 |
« : Październik 08, 2010, 21:53:09 » |
|
HISTORIA STAROSCI.
Czytaj¹c historiê staroœci (Minois G., 1995, Blois J.P., 1996) napotykamy przyk³ady ¿ycia osób starszych, legendarnych, biblijnych: Abrahama, Salomona, Dawida, Solona, Katona i innych. Poznajemy negatywne stereotypy staroœci zawarte w komediach i satyrach greckich i rzymskich. Pojawiaj¹ siê czcigodni starcy, œwiêci i w³adcy np. Karol Wielki; znane s¹ okrutne obyczaje wynoszenie starych ludzi na pustkowie, aby tam dokonali ¿ycia, zabijania ludzi starych. Od staro¿ytnych Grecji i Rzymu przez œredniowiecze wystêpuj¹ dwie tendencje: jedn¹ reprezentuj¹ Platon i Cycero, postrzegaj¹c ludzi starych jako m¹drych, doœwiadczonych, godnych czci i szacunku, i wa¿nych w sprawowaniu sprawiedliwych rz¹dów. Drug¹ tendencjê reprezentuje Arystoteles, podkreœlaj¹c wszystkie ciemne cechy staroœci: swarliwoœÌ, sk¹pstwo, brak odwagi, zbêdn¹ ostro¿noœÌ, ograniczaj¹c ich udzia³ we w³adzach i wykluczaj¹c ich z ¿ycia publicznego. By³y w historii wydarzenia, które wznosi³y na piedesta³ starsze osoby. Tak by³o w czasie Rewolucji Francuskiej, gdy wprowadzono obchody œwiêta ludzi starszych. Królowa Wiktoria w Anglii, Wilhelm I w Niemczech, Franciszek Józef w Austrii rz¹dzili do póŸnych lat, podobnie jak kanclerz Metternich czy Disraeli zachowali w³adzê do staroœci. Byli starzy papie¿e, pisarze i malarze...
STAROSC DZIS
Przedstawienie staroœci dziœ tak¿e nie jest ³atwe. Ludzie starsi przez sw¹ liczebnoœÌ stali siê szar¹ si³¹, wa¿n¹ w okresie przedwyborczym. Wystarczy podaÌ kilka wskaŸników. I tak osoby maj¹ce 60 lat i wiêcej we W³oszech stanowi³y 22,8% ludnoœci, w Szwecji 22,9%, w Anglii 22,5%, we Francji 22,3%, w Stanach Zjednoczonych 16,6%, w Kanadzie 16%. W Polsce wskaŸnik ten wynosi równie¿ 16%. Przeciêtne trwanie ¿ycia w Kanadzie i Holandii dla mê¿czyzn wynosi 75 lat, dla kobiet 81 lat, w Polsce 68 dla mê¿czyzn i 77 lat dla kobiet.
Powsta³o wiele ruchów i organizacji walcz¹cych o prawa ludzi starszych, w tym "Szare Pantery" - organizacje miêdzynarodowe jak AIUTA, EURAG, ruch wolontariuszy. Ludzie starsi stali siê wa¿nymi konsumentami, o których potrzeby i upodobania zaczêto zabiegaÌ. Produkty, instytucje i organizacje czasu wolnego, w tym turystyka, nasycaj¹ rynek, którego klientami s¹ osoby starsze. Wspó³czesny œwiat przeobra¿a siê szybko, przejawem tego jest spo³eczeùstwo, w którym ¿yj¹ starsze pokolenia, trzeba tu dodaÌ, ¿e nowym zjawiskiem jest rodzina cztero -, a mo¿e zdarzyÌ siê nawet piêciopokoleniowa. Wed³ug ankiety przeprowadzonej w Europie na prze³omie 2004 i 2005 roku, stopieù zatrudnienia pracowników miêdzy 55 a 64 rokiem ¿ycia w takich krajach jak Szwajcaria, Szwecja, Dania czy Wielka Brytania przekracza 50%, natomiast we Francji zaledwie 30% ogólnej liczby zatrudnionych. D³ugoœÌ ¿ycia obywateli Europy wzros³a celuj¹c równoczeœnie we "wczeœniejsz¹ emeryturê". Jest to okazja na zadanie sobie pytania o rezerwê czynnych zawodowo, jak¹ stanowi¹ seniorzy. Poza prac¹, Europejczycy powy¿ej 50 roku ¿ycia poœwiêcaj¹ swój czas na pomoc przyjacio³om i ich otoczeniu, na pomoc osobom chorym lub uzale¿nionym (23%), na religiê (10%), na politykê (mniej ni¿ 5%) lub po prostu aktywnie chodz¹c do klubów lub uprawiaj¹c sport. W Europie istnieje kilkaset Uniwersytetów "trzeciego wieku", które daj¹ mo¿liwoœÌ realizacji m³odzieùczych marzeù, które by³y dotychczas nie do pogodzenia z ¿yciem zawodowym czy obowi¹zkami. Wed³ug raportu dotycz¹cego osób w podesz³ym wieku w Europie, seniorzy z Pó³nocy ciesz¹ siê lepszym zdrowiem ni¿ ci z Po³udnia - jednak¿e to zjawisko nie mo¿na t³umaczyÌ ró¿nicami mentalnoœci. Francuzi spo¿ywaj¹ najwiêcej alkoholu w Europie, 40% piêÌdziesiêciolatków pije ponad dwa drinki dziennie a 60% Hiszpanów powy¿ej 80 roku ¿ycia twierdzi, ¿e cierpi na depresjê.
STAROSC W POLSCE.
Dostatnia przyjemna staroœÌ ludzi w krajach uprzemysÂłowionych moÂże gorszyĂŚ polskich emerytĂłw, uwikÂłanych w trudnoÂści materialne. W naszym polskim spoÂłeczeĂąstwie, w ÂświadomoÂści osĂłb starszych dominuje smutek, Âżal, przygnĂŞbienie, co doprowadza czĂŞsto do powstawania depresji starczej. ObwiniajÂą siĂŞ oni za to, Âże nie byli doœÌ dobrzy, obwiniajÂą swoje otoczenie za brak miÂłoÂści, zrozumienia, uwagi. ÂŻycie traci dla nich sens i znaczenie, czujÂą siĂŞ coraz bardziej osamotnieni, zwiĂŞksza siĂŞ bariera pomiĂŞdzy nimi, a otoczeniem, niepewnoœÌ odnoÂśnie jutra, pojawia siĂŞ poczucie bycia nieuÂżytecznym. Wszystko to wynika z braku dziaÂłania i aktywnoÂści, z bezczynnoÂści, z braku interesujÂących zajĂŞĂŚ, nastĂŞpuje obniÂżenie zainteresowaĂą, zwÂłaszcza zjawiskami o treÂści przyjemnej, rozrywkowej. Maleje rĂłwnieÂż motywacja do czerpania satysfakcji z osiÂągniĂŞĂŚ osobistych, na rzecz dostarczania satysfakcji ludziom z otoczenia. CzĂŞsto nastĂŞpuje stĂŞpienie emocjonalnoÂści, osoby starsze stajÂą siĂŞ stereotypowe, bezkrytyczne, niepewne w podejmowaniu decyzji, skupione na sobie, przywiÂązane do swoich przyzwyczajeĂą, bojÂą siĂŞ zmian i tracÂą zdolnoœÌ przystosowywania siĂŞ do nowych warunkĂłw. KaÂżda nowoœÌ przyjmowana jest czĂŞsto z irytacjÂą i nierzadko z uprzedzeniem, gdyÂż odbierana jest jako zamach na osobisty spokĂłj i stabilizacjĂŞ. Osoby starsze majÂąc wiĂŞcej czasu nie wykorzystujÂą swoich moÂżliwoÂści psychicznych, ani czasu, ktĂłrym dysponujÂą dla dobra innych i nie przyczyniajÂą siĂŞ do duchowego postĂŞpu, a nawet czĂŞsto go hamujÂą. Nawet nie myÂślÂą, Âże „bogatsze i szczĂŞÂśliwsze osoby” teÂż chorujÂą, umierajÂą i martwiÂą siĂŞ o swoje chore czy rozwodzÂące siĂŞ dzieci, narkomanĂłw wnukĂłw, o bezrobotnych ziĂŞciĂłw, synĂłw i cĂłrki. BojÂą siĂŞ bomb, trzĂŞsienia ziemi, wojny, terroryzmu, myÂśli o wÂłasnej Âśmierci. UciekajÂą w mÂłodoœÌ, bojÂą siĂŞ utraty pamiĂŞci i niesprawiedliwoÂści, samotnoÂści, ale takÂże cierpienia i biedy.
PROGNOZY NA TEMAT STAROSCI.
Na szczêœcie, jak wskazuj¹ badania w Polsce 75% osób starszych pytanych o ocenê w³asnego ¿ycia, stwierdzi³o, ¿e "s¹ zadowoleni z obecnej sytuacji". Osoby w przedziale wieku 75-79 lat pogl¹d ten wyrazi³y w wy¿szym procencie - 80% (Halicka M., 2000). Obraz staroœci w XXI wieku przedstawiony przez gerontologów tworzy wokó³ odpowiedzi nastêpuj¹ce pytania: czy staroœÌ bêdzie d³u¿sza, zdrowsza, niezale¿na, szczêœliwa? OdpowiedŸ na pytanie pierwsze brzmi - tak. Jeœli we Francji w latach piêÌdziesi¹tych by³o tylko 200 stulatków, stulatków roku 1999 - 600, to w 2050 roku demografowie przewiduj¹, ¿e bêdzie ich 150 tysiêcy. W dwunastu najbogatszych krajach bêdzie ich oko³o 12 milionów (1997, "Przekrój"). Ludzie starsi bêd¹ tak¿e zdrowi, choÌ wyst¹pi geriatyzacja medycyny. Zagra¿aÌ bêd¹ ludziom starszym niektóre choroby jak choroba Alzheimera, mia¿d¿yca, nowotwory. Rozwinie siê medycyna paliatywna i rehabilitacja. Jak bêdziemy siê wtedy czuÌ? Wszystko zale¿y od odpowiedzialnoœci, aktywnoœci, uznanych wartoœci, zainteresowaù we wczeœniejszych fazach ¿ycia - dzieciùstwie, m³odoœci i doros³oœci, zale¿y od kompetencji, jakimi bêdzie siê w staroœci dysponowaÌ. O szczêœciu lub o jego braku czêsto decyduje umiejêtnoœÌ przystosowania siê do ograniczeù zwi¹zanych ze staroœci¹.
WARTO INWESTOWAC W ZDROWIE?
Ludzie aktywni fizycznie - uprawiajÂący zarĂłwno intensywny trening, jak i regularne dÂługie spacery - czujÂą siĂŞ zdrowsi i majÂą lepszÂą samoocenĂŞ, a Âżycie wydaje im siĂŞ przyjemniejsze. Badania dotyczÂące aktywnoÂści fizycznej wykazujÂą, Âże ĂŚwiczenia zwiĂŞkszajÂą wiarĂŞ w siebie, co z kolei wpÂływa na podwyÂższenie samooceny. Regularna aktywnoœÌ, na przykÂład szybki spacer, natychmiast zwiĂŞksza zadowolenie z Âżycia o 12%, a w dÂłuÂższej perspektywie moÂże siĂŞ znacznie przyczyniĂŚ do poprawy samooceny (Fontane 1996). Grupa pod nazwÂą American Association for Therapy and Humor (AmerykaĂąskie Stowarzyszenie Terapii i Humoru) uwaÂża, Âże w Âżyciu zbyt czĂŞsto brakuje nam prawdziwego Âśmiechu. Badania prowadzone z udziaÂłem setek dorosÂłych wykazaÂły, Âże istnieje zaleÂżnoœÌ miĂŞdzy szczĂŞÂściem a humorem. UmiejĂŞtnoœÌ Âśmiania siĂŞ z samego Âżycia i z dobrych dowcipĂłw jest ÂźrĂłdÂłem zadowolenia. PrawdopodobieĂąstwo zadowolenia z Âżycia wzrasta o jednÂą trzeciÂą u osĂłb, ktĂłre potrafiÂą siĂŞ ÂśmiaĂŚ z dowcipĂłw (Solomon 1996). WÂłaÂściwe odÂżywianie pozwala zachowaĂŚ dÂłuÂżej sprawnoœÌ fizycznÂą i umysÂłowÂą. CzÂłowiek starszy nie potrzebuje tak duÂżych iloÂści energii jak mÂłodzieniec czy pracujÂący dorosÂły (3300- 4200 kcal), ale ma takie same potrzeby, gdy pomyÂślimy o skÂładnikach mineralnych i witaminach. Dlatego w Âżywieniu ludzi starszych szczegĂłlne znaczenie majÂą pokarmy o duÂżej gĂŞstoÂści odÂżywczej takie, jak: warzywa, owoce, chude miĂŞso, ryby, wĂŞdliny, chude mleko i przetwory mleczne, produkty z caÂłego ziarna itp., ktĂłre przy relatywnie niskiej wartoÂści energetycznej obfitujÂą w skÂładniki regulujÂące i budulcowe. ZawartoœÌ wapnia, fosforu, magnezu oraz wiĂŞkszoÂści witamin (za wyjÂątkiem witaminy PP i B1) w przeliczeniu na 1000 kcal caÂłodziennej racji pokarmowej powinna byĂŚ u osĂłb starszych o okoÂło 20% wiĂŞksza niÂż u mÂłodzieÂży i osĂłb dorosÂłych pracujÂących umiarkowanie ciĂŞÂżko. NaleÂży rĂłwnieÂż pamiĂŞtaĂŚ o witaminach antyoksydacyjnych - C, E i beta-karotenie. Ich niedobory mogÂą przyspieszaĂŚ procesy starzenia siĂŞ organizmu i zwiĂŞkszaĂŚ podatnoœÌ na takie choroby jak nowotwory i miaÂżdÂżyca. Witamina E ponadto zapobiega zmianom zwyrodnieniowym. WitaminĂŞ C i beta-karoten moÂżemy znaleŸÌ w warzywach i owocach, natomiast witaminĂŞ E w olejach roÂślinnych i margarynach. SpoÂśrĂłd skÂładnikĂłw mineralnych zwracajmy uwagĂŞ na odpowiedniÂą iloœÌ potasu, Âżelaza i magnezu, ktĂłrych niedobory czĂŞsto wystĂŞpujÂą w starszym wieku. Nawykiem osĂłb zÂłotego wieku powinna staĂŚ siĂŞ codzienna suplementacja diety, dostosowana do posiadania schorzeĂą i ÂłagodzÂąca ich skutki. Bardzo dobrym wyborem jest siĂŞganie po tabletkĂŞ GIGAMAX® 60+ forte. Preparat ten – obok bogactwa witamin (w tym witaminy D i zestawu antyoksydantĂłw) i zestawu minera³ów, zawiera luteinĂŞ, lecytynĂŞ, wyciÂąg z borĂłwki czernicy i glukozaminĂŞ.
=================================================
ZYCIE ZACZYNA SIE PO 60....
StaroœÌ jest prze¿yciem egzystencjalnym. Jej prze¿ywanie zale¿y od œwiadomoœci cz³owieka, jego stosunku do siebie, Boga i innych ludzi, od stanu zdrowia i kondycji ¿yciowej. Etap ¿ycia zwany staroœci¹ mo¿e byÌ przepe³niony promieniuj¹c¹ m¹droœci¹ i mi³oœci¹, poczuciem spe³nienia, sensu egzystencji i pogod¹ ducha, która wyra¿a siê na przyk³ad poprzez zgodê na to, co ma wkrótce nast¹piÌ, czyli na przejœcie w inny wymiar istnienia. ¯aden system opiekuùczego paùstwa nie wyzwoli³ cz³owieka z koniecznoœci starania o godne prze¿ywanie w³asnej staroœci. Ciê¿ko okreœliÌ, kiedy zaczyna siê staroœÌ, patrz¹c na obecnych emerytów. Niektórzy postanawiaj¹ pozostaÌ aktywni zawodowo, tak jak 75-letni W³och Riccardo Bertani, ekspert w dziedzinie jêzyków i tradycji œrodkowo-azjatyckich, który niedawno skoùczy³ pracê nad s³ownikiem w³osko-mongolskim.
W moim przypadku, dla mnie rozpoczal sie piekny czas, nigdy nie mialam tyle czasu dla siebie i moich zainteresowan. Swiat nalezy do mnie juz od 9 rano, a konczy sie okolo polnocy. Ciagle mi brak czasu, czesto nie rozumiem ludzi po 60.... ze skarza sie na nudzenie sie, ze nie wiedza co maja robic, ze nikt sie nimi nie interesuje. Nigdy nie myslalam ze moj czas spokoju, bedzie taki ciekawy.
Pozdrawiam wszystkich, a szczegolnie tych po 50...... i dalej. Rafaela
ScaliÂłem posty Darek
|