NAJCENNIEJSZY ZE WSZYSTKICH PLYNOW
„Krew jest dla sÂłuÂżby zdrowia tym, czym ropa naftowa dla transportu”
(Arthur Caplan, dyrektor centrum bioetyki na Uniwersytecie PensylwaĂąskim).
CZY¯BY najcenniejszym ze wszystkich p³ynów by³a ropa naftowa? Obecnie, gdy ceny paliw gwa³townie id¹ w górê, wiele osób mo¿e tak myœleÌ. W rzeczywistoœci jednak ka¿dy z nas nosi w sobie kilka litrów znacznie wartoœciowszego p³ynu. Pomyœl: Aby zaspokoiÌ zapotrzebowanie na paliwo, ka¿dego roku wydobywa siê miliardy bary³ek ropy. W tym samym czasie, chc¹c pomagaÌ chorym, ludzie oddaj¹ jakieœ 90 milionów jednostek krwi.* To mniej wiêcej tyle, ile wynosi ca³kowita objêtoœÌ krwi oœmiu milionów osób!
Ale krwi, podobnie jak ropy naftowej, teÂż zdaje siĂŞ brakowaĂŚ. ÂŚrodowiska medyczne na caÂłym Âświecie ostrzegajÂą przed kurczeniem siĂŞ zapasĂłw krwi (zobacz ramkĂŞ „Rozpaczliwe dziaÂłania”). Dlaczego jest ona tak cenna?
Rozpaczliwe dziaÂłania
Jak szacujÂą specjaliÂści, kaÂżdego roku zapotrzebowanie na krew przewyÂższa podaÂż o 200 milionĂłw jednostek. W krajach rozwijajÂących siĂŞ mieszka 82 procent ludnoÂści Âświata, a pochodzi stamtÂąd mniej niÂż 40 procent pobieranej krwi. Sporo tamtejszych szpitali musi wiĂŞc radziĂŚ sobie bez niej. Wydawana w Kenii gazeta The Nation informuje, Âże ‛codziennie z powodu niedoboru krwi odwoÂłuje siĂŞ albo przekÂłada prawie poÂłowĂŞ zabiegĂłw wymagajÂących transfuzji’.
Torebka z krwi¹Krwi nieraz brakuje równie¿ w zamo¿nych paùstwach. Poniewa¿ ich spo³eczeùstwa siê starzej¹, a metody leczenia s¹ coraz bardziej udoskonalane, przeprowadza siê wiêcej operacji. Poza tym w dzisiejszych czasach czêœciej s¹ dyskwalifikowani dawcy, którzy prowadz¹ niebezpieczny tryb ¿ycia albo sporo podró¿uj¹ i przez to nara¿aj¹ siê na kontakt z rozmaitymi chorobami b¹dŸ paso¿ytami.
Wydaje siĂŞ, Âże organizacje zajmujÂące siĂŞ krwiÂą ogarnĂŞÂła desperacja. Niekiedy na bezpiecznych dawcĂłw wybiera siĂŞ mÂłode osoby, ktĂłre zazwyczaj prowadzÂą mniej ryzykowny tryb Âżycia. Na przykÂład w Zimbabwe 70 procent pobranej krwi pochodzi od uczniĂłw. Punkty krwiodawstwa sÂą dÂłuÂżej otwarte, a w niektĂłrych krajach banki krwi proponujÂą nawet dawcom pieniÂądze lub inne formy wynagrodzenia. Podczas kampanii w Czechach zachĂŞtÂą do oddawania krwi byÂło piwo! A niedawno w pewnym rejonie Indii przedstawiciele wÂładz zaczĂŞli osobiÂście odwiedzaĂŚ mieszkaĂącĂłw, by werbowaĂŚ chĂŞtnych do uzupeÂłniania zapasĂłw w bankach krwi.
Krwiodawca
WyjÂątkowy pÂłyn
Ze wzglĂŞdu na swÂą zdumiewajÂącÂą zÂłoÂżonoœÌ krew bywa przyrĂłwnywana do narzÂądu ciaÂła. „Krew to jeden z licznych organĂłw — niewiarygodnie cudowny i wyjÂątkowy” — powiedziaÂł korespondentowi PrzebudÂźcie siĂŞ! dr Bruce Lenes. Istotnie, krew jest wyjÂątkowa! W pewnym podrĂŞczniku nazwano jÂą „jedynym narzÂądem, ktĂłry jest pÂłynem”. OkreÂślono jÂą teÂż mianem „Âżywej sieci komunikacyjnej”. Co to oznacza?
„UkÂład kr¹¿enia przypomina kanaÂły Wenecji” — mĂłwi naukowiec N. Leigh Anderson. „Transportuje zarĂłwno poÂżyteczne rzeczy, jak i mnĂłstwo Âśmieci”. PokonujÂąc 100 000 kilometrĂłw naczyĂą krwionoÂśnych, krew dociera niemal do wszystkich tkanek, do wszystkich waÂżnych narzÂądĂłw, ktĂłre jÂą przetwarzajÂą i sÂą od niej zaleÂżne — miĂŞdzy innymi do serca, nerek, wÂątroby czy pÂłuc.
Ten wyjÂątkowy pÂłyn dostarcza komĂłrkom naszego organizmu „poÂżyteczne rzeczy”, na przykÂład tlen, skÂładniki odÂżywcze oraz komĂłrki i czÂąsteczki speÂłniajÂące funkcje obronne. A zabiera ze sobÂą „Âśmieci” — dwutlenek wĂŞgla, pozostaÂłoÂści uszkodzonych i ginÂących komĂłrek oraz inne odpady. Rola, jakÂą krew peÂłni w usuwaniu niepo¿¹danych substancji, pomaga zrozumieĂŚ, dlaczego niebezpieczne jest zetkniĂŞcie z niÂą, gdy juÂż opuÂści czyjÂś organizm. Nikt nie moÂże zagwarantowaĂŚ, Âże wszystkie „Âśmieci” obecne we krwi zostanÂą zidentyfikowane i wyeliminowane, zanim przetoczy siĂŞ jÂą komuÂś innemu.
Bez wÂątpienia krew jest nieodzowna do Âżycia. I dlatego wprowadzono praktykĂŞ przetaczania krwi pacjentom. Wielu lekarzy powiedziaÂłoby, Âże wÂłaÂśnie to zastosowanie czyni jÂą tak cennÂą. W medycynie nastĂŞpujÂą jednak pewne przeobraÂżenia. MoÂżna wrĂŞcz powiedzieĂŚ, Âże dokonuje siĂŞ cicha rewolucja. Sporo chirurgĂłw oraz innych specjalistĂłw nie przetacza juÂż krwi tak chĂŞtnie jak dawniej. Dlaczego?
Transfuzjologia — czy ma przed sobÂą przyszÂłoœÌ?
„Transfuzjologia nadal bĂŞdzie trochĂŞ przypominaĂŚ chodzenie po tropikalnym lesie, w ktĂłrym znane ÂścieÂżki sÂą przetarte, ale wci¹¿ trzeba na nich zachowywaĂŚ ostroÂżnoœÌ; nowe i niewidoczne zagroÂżenia czajÂą siĂŞ za zakrĂŞtem, stanowiÂąc puÂłapkĂŞ dla nieuwaÂżnych”
(profesor transfuzjologii Ian M. Franklin).
KIEDY w latach osiemdziesiÂątych XX wieku epidemia AIDS skierowaÂła uwagĂŞ opinii publicznej na krew, wzmoÂżono wysiÂłki w celu wyeliminowania „niewidocznych zagroÂżeĂą” zwiÂązanych z jej przetaczaniem. Mimo to piĂŞtrzÂą siĂŞ liczne trudnoÂści. W czerwcu 2005 roku ÂŚwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyznaÂła: „Szanse otrzymania bezpiecznej transfuzji (...) ogromnie siĂŞ ró¿niÂą w zaleÂżnoÂści od kraju”. Dlaczego?
W wielu paĂąstwach nie ma ogĂłlnokrajowych programĂłw gwarantujÂących bezpieczne pobieranie, testowanie oraz transportowanie krwi i preparatĂłw krwiopochodnych. Zapasy krwi bywajÂą przechowywane w ryzykowny sposĂłb — w wysÂłuÂżonych domowych chÂłodziarkach albo w lodĂłwkach turystycznych! JeÂżeli normy bezpieczeĂąstwa nie sÂą przestrzegane, krew dawcy mieszkajÂącego w odlegÂłoÂści setek, a nawet tysiĂŞcy kilometrĂłw od pacjenta moÂże siĂŞ okazaĂŚ bardzo szkodliwa.
Bezpieczna krew — trudno osiÂągalny cel
NiektĂłre paĂąstwa utrzymujÂą, Âże ich zapasy krwi sÂą bezpieczniejsze niÂż kiedykolwiek w przeszÂłoÂści. Nadal jednak istniejÂą powody do obaw. W okĂłlniku przygotowanym przez trzy amerykaĂąskie organizacje zajmujÂące siĂŞ krwiÂą podano na pierwszej stronie: „OSTRZEÂŻENIE: PoniewaÂż peÂłna krew oraz jej skÂładniki sÂą pozyskiwane z krwi ludzkiej, mogÂą przenosiĂŚ czynniki zakaÂźne, np. wirusy (...). Ryzyka tego nie eliminujÂą ostroÂżny wybĂłr dawcĂłw ani badania laboratoryjne”.
StÂłuczona prĂłbĂłwka i rozlana krew
Pracownicy sÂłuÂżby zdrowia bardzo uwaÂżajÂą, by nie mieĂŚ bezpoÂśredniego kontaktu z krwiÂą
Nie bez powodu Peter Carolan, wysoki rangÂą urzĂŞdnik MiĂŞdzynarodowej Federacji StowarzyszeĂą Czerwonego KrzyÂża i Czerwonego Pó³ksiĂŞÂżyca, powiedziaÂł: „Nigdy nie ma stuprocentowej gwarancji bezpieczeĂąstwa zasobĂłw krwi”. I dodaÂł: „Zawsze bĂŞdÂą jakieÂś nowe infekcje, na ktĂłre w danej chwili nie bĂŞdzie Âżadnego testu”.
Naukowiec przy mikroskopieA co by siĂŞ staÂło, gdyby pojawiÂł siĂŞ nowy drobnoustrĂłj, ktĂłry podobnie jak wirus wywoÂłujÂący AIDS przez dÂługi czas pozostawaÂłby utajony i Âłatwo przenosiÂłby siĂŞ przez krew? Na konferencji medycznej zorganizowanej w Pradze w kwietniu 2005 roku dr Harvey G. Klein z PaĂąstwowych InstytutĂłw Zdrowia w USA nazwaÂł takÂą perspektywĂŞ otrzeÂźwiajÂącÂą. DodaÂł teÂż: „Ci, ktĂłrzy pobierajÂą skÂładniki krwi, wcale nie byliby lepiej przygotowani na poÂłoÂżenie tamy epidemii jakiejÂś choroby przenoszonej przez krew, niÂż w poczÂątkowym okresie epidemii AIDS”.
B³êdy oraz powik³ania poprzetoczeniowe
Co w krajach rozwiniĂŞtych naleÂży do najwiĂŞkszych zagroÂżeĂą towarzyszÂących transfuzji? SÂą to b³êdy popeÂłnione podczas leczenia krwiÂą oraz reakcje immunologiczne. W zwiÂązku z badaniami przeprowadzonymi w roku 2001 w Kanadzie gazeta The Globe and Mail poinformowaÂła, Âże tysiÂące transfuzji omal nie doprowadziÂło do zgonĂłw z powodu „pobrania prĂłbek krwi od niewÂłaÂściwego pacjenta, b³êdnego ich oznakowania albo zamĂłwienia krwi dla niewÂłaÂściwego pacjenta”. W Stanach Zjednoczonych w latach 1995-2001 takie pomyÂłki kosztowaÂły Âżycie co najmniej 441 osĂłb.
„Zanim lekarz przetoczy pacjentowi krew, powinien trzy razy siĂŞ zastanowiĂŚ” (profesor Ian M. Franklin)
W zasadzie osoby otrzymuj¹ce obc¹ krew stoj¹ w obliczu podobnych powik³aù jak ci, u których dokonano przeszczepu. Uk³ad odpornoœciowy na ogó³ odrzuca obc¹ tkankê. Czasem transfuzja mo¿e wywo³aÌ immunosupresjê, czyli zahamowaÌ naturalne reakcje immunologiczne. Chory jest przez to podatny na pooperacyjne infekcje oraz na dzia³anie wirusów, które wczeœniej by³y nieaktywne. Nic wiêc dziwnego, ¿e zdaniem cytowanego ju¿ profesora Franklina zanim lekarz przetoczy pacjentowi krew, powinien trzy razy siê zastanowiÌ.
ÂŚmierĂŚ z powodu TRALI
Strzykawka z krwiÂą
Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie pÂłuc (skrĂłt angielski TRALI), opisane po raz pierwszy na poczÂątku lat dziewiĂŞĂŚdziesiÂątych XX wieku, to zagraÂżajÂąca Âżyciu reakcja immunologiczna wystĂŞpujÂąca po transfuzji krwi. Obecnie wiadomo, Âże co rok zespó³ TRALI powoduje setki zgonĂłw. SpecjaliÂści podejrzewajÂą jednak, Âże liczba ta moÂże byĂŚ znacznie wyÂższa, poniewaÂż wielu pracownikĂłw sÂłuÂżby zdrowia nie rozpoznaje objawĂłw. Co prawda przyczyna wystÂąpienia tego zespoÂłu nie jest jasna, ale czasopismo New Scientist sugeruje, Âże wywoÂłujÂąca go krew „najwyraÂźniej pochodzi g³ównie od dawcĂłw majÂących wczeÂśniej stycznoœÌ z ró¿nymi grupami krwi, na przykÂład (...) od osĂłb, ktĂłre wielokrotnie przyjmowaÂły transfuzjĂŞ”. Jak informuje pewien raport, w USA i Wielkiej Brytanii TRALI naleÂży teraz do najczĂŞstszych przyczyn zgonĂłw poprzetoczeniowych. Stanowi „dla bankĂłw krwi wiĂŞkszy problem niÂż szeroko znane choroby, takie jak zakaÂżenie wirusem HIV”.
Co o tym sÂądzÂą specjaliÂści
Coraz wiĂŞcej pracownikĂłw sÂłuÂżby zdrowia bierze pod uwagĂŞ powyÂższe fakty i krytyczniej ocenia leczenie krwiÂą. W pewnym ÂźrĂłdle podano: „NiektĂłrzy lekarze utrzymujÂą, Âże krew allogeniczna [pochodzÂąca od innej osoby] jest niebezpiecznym lekiem i Âże gdyby oceniano jÂą wedÂług tych samych standardĂłw, co inne leki, jej stosowanie byÂłoby zabronione” (Dailey’s Notes on Blood).
Pod koniec 2004 roku profesor Bruce Spiess tak siĂŞ wypowiedziaÂł na temat przetaczania jednego z g³ównych skÂładnikĂłw krwi podczas operacji serca: „Bardzo nieliczne artykuÂły [medyczne] podtrzymujÂą poglÂąd, jakoby transfuzja poprawiaÂła wynik operacji”. W rzeczywistoÂści sporo transfuzji „moÂże przynieœÌ wiĂŞcej szkody niÂż poÂżytku, i to praktycznie w kaÂżdym przypadku z wyjÂątkiem powaÂżnych urazĂłw”. Transfuzje zwiĂŞkszajÂą „ryzyko zapalenia pÂłuc, ró¿nych infekcji, zawa³ów serca i udarĂłw”.
Wielu zaskakuje fakt, Âże standardy stosowania krwi nie sÂą tak jednolite, jak naleÂżaÂłoby siĂŞ spodziewaĂŚ. Doktor Gabriel Pedraza przypomniaÂł niedawno swoim chilijskim kolegom, Âże „transfuzja krwi to sÂłabo zdefiniowana metoda leczenia”, w ktĂłrej „trudno ustaliĂŚ i stosowaĂŚ powszechnie akceptowane wskazĂłwki”. Nic dziwnego, Âże dyrektor jednej z placĂłwek Szkockiej SÂłuÂżby Transfuzjologicznej Brian McClelland apeluje do lekarzy, by „pamiĂŞtali, iÂż transfuzja to przeszczep, i dlatego decyzja o jej dokonaniu nie jest bÂłaha”. Sugeruje on, by za kaÂżdym razem siĂŞ zastanowili: „Czy zgodziÂłbym siĂŞ na tĂŞ transfuzjĂŞ, gdyby chodziÂło o mnie albo o moje dziecko?”
„Czy zgodziÂłbym siĂŞ na tĂŞ transfuzjĂŞ, gdyby chodziÂło o mnie albo o moje dziecko?” (Brian McClelland)
Prawda jest taka, Âże sporo pracownikĂłw sÂłuÂżby zdrowia podziela zdanie pewnego hematologa, ktĂłry powiedziaÂł korespondentowi PrzebudÂźcie siĂŞ!: „Jako specjaliÂści w zakresie krwiolecznictwa nie lubimy ani przetaczaĂŚ krwi, ani jej otrzymywaĂŚ”. Skoro takie odczucia majÂą osoby ze Âśrodowiska medycznego, to co powinni o tym myÂśleĂŚ pacjenci?
Czy w medycynie coÂś siĂŞ zmieni?
MoÂżesz siĂŞ jednak zastanawiaĂŚ: „Skoro leczenie krwiÂą jest najeÂżone tyloma niebezpieczeĂąstwami, to dlaczego nadal stosuje siĂŞ jÂą na tak du¿¹ skalĂŞ, zwÂłaszcza Âże istniejÂą metody alternatywne?” Otó¿ wielu lekarzy po prostu nie chce zmieniĂŚ swych metod leczenia albo nie zna strategii alternatywnych. Jak napisano w czasopiÂśmie Transfusion, „lekarze podejmujÂą decyzje co do transfuzji, opierajÂąc siĂŞ na tym, czego siĂŞ dawniej uczyli i jak zostali wychowani, oraz na ‚ocenie klinicznej’”.
OgromnÂą rolĂŞ odgrywajÂą rĂłwnieÂż umiejĂŞtnoÂści chirurga. Doktor Beverley Hunt z Londynu pisze, Âże „iloœÌ utraconej krwi bardzo siĂŞ ró¿ni w zaleÂżnoÂści od doÂświadczenia chirurga, dlatego wzrasta zainteresowanie szkoleniem chirurgĂłw w zakresie odpowiedniej hemostazy [metod opanowywania krwawienia]”. Inni twierdzÂą, Âże koszty metod alternatywnych sÂą zbyt duÂże — chociaÂż coraz wiĂŞcej doniesieĂą wskazuje na coÂś zupeÂłnie przeciwnego. Jednak spora grupa lekarzy podziela poglÂąd dra Michaela Rose’a, ktĂłry oÂświadczyÂł: „KaÂżdy pacjent operowany bez uÂżycia krwi korzysta naprawdĂŞ z najlepszego leczenia”.
Najlepsze leczenie — czy nie tego wÂłaÂśnie byÂś oczekiwaÂł? JeÂśli tak, to masz podobne odczucia jak ludzie, ktĂłrzy wrĂŞczyli ci niniejsze czasopismo. W nastĂŞpnym artykule opisano ich godne uwagi stanowisko w kwestii transfuzji krwi.
Alternatywne metody leczenia
Strategie alternatywne wobec transfuzjiW ciÂągu ostatnich szeÂściu lat Komitety ÂŁÂącznoÂści ze Szpitalami, powoÂłane przez ÂŚwiadkĂłw Jehowy, rozpowszechniÂły w Âśrodowiskach medycznych na caÂłym Âświecie dziesiÂątki tysiĂŞcy wideokaset Strategie alternatywne wobec transfuzji — proste, skuteczne, bezpieczne.* W filmie tym, opracowanym w okoÂło 25 wersjach jĂŞzykowych, Âświatowej sÂławy lekarze omawiajÂą skuteczne strategie stosowane obecnie w leczeniu bez krwi. SpotkaÂł siĂŞ on z Âżywym oddÂźwiĂŞkiem. Na przykÂład w Wielkiej Brytanii przedstawiciele Narodowej SÂłuÂżby Krwi (NBS), obejrzawszy go pod koniec roku 2001, wysÂłali listy wraz z wideokasetami do wszystkich dyrektorĂłw bankĂłw krwi oraz hematologĂłw w kraju. W liÂście zachĂŞcono do zapoznania siĂŞ z tym materiaÂłem, poniewaÂż „coraz bardziej upowszechnia siĂŞ ÂświadomoœÌ, Âże jednym z celĂłw dobrej opieki lekarskiej jest unikanie transfuzji, kiedy to tylko moÂżliwe”. Przyznano teÂż, Âże „g³ówna idea [filmu] (...) zasÂługuje na pochwa³ê i NBS zdecydowanie jÂą popiera”.
* PÂłytĂŞ DVD Metody alternatywne wobec transfuzji — seria filmĂłw dokumentalnych, wydanÂą przez ÂŚwiadkĂłw Jehowy, chĂŞtnie udostĂŞpniÂą przedstawiciele tego wyznania. Na pÂłycie jest teÂż wspomniany film.
SkÂład krwi.
SkÂład krwi
Krwiodawcy najczêœciej oddaj¹ krew pe³n¹, choÌ nieraz pobiera siê od nich samo osocze. I chocia¿ w niektórych krajach przetacza siê w³aœnie krew pe³n¹, to na ogó³ zanim zostanie ona przebadana i wykorzystana do transfuzji, wyodrêbnia siê jej podstawowe sk³adniki. Poni¿ej omówiono ich rolê oraz zawartoœÌ procentow¹ w stosunku do ca³kowitej objêtoœci krwi.
Zarówno osocze, jak i pozosta³e trzy g³ówne sk³adniki mog¹ byÌ Ÿród³em mniejszych frakcji. Na przyk³ad hemoglobina to frakcja wyizolowana z krwinek czerwonych.
OSOCZE
WODA 91,5%
BIAÂŁKA 7%
ALBUMINY
GLOBULINY
FIBRYNOGEN
POZOSTAÂŁE SUBSTANCJE 1,5%
SUBSTANCJE ODÂŻYWCZE
HORMONY
GAZY ODDECHOWE
ELEKTROLITY
WITAMINY
AZOTOWE PRODUKTY PRZEMIANY MATERII
Wykres przedstawiajÂący skÂładniki osocza
OSOCZE (plazma) stanowi 52—62 procent caÂłkowitej objĂŞtoÂści krwi. W tym pÂłynie o sÂłomkowej barwie sÂą zawieszone i transportowane komĂłrki krwi, biaÂłka oraz inne substancje.
Warto wiedzieĂŚ, Âże 91,5 procent osocza to woda; 7 procent stanowiÂą biaÂłka, z ktĂłrych uzyskuje siĂŞ frakcje: albuminy (okoÂło 4 procent), globuliny (okoÂło 3 procent) i fibrynogen (niecaÂły procent). Na pozostaÂłe 1,5 procent osocza skÂładajÂą siĂŞ miĂŞdzy innymi substancje odÂżywcze, hormony, gazy oddechowe, elektrolity, witaminy oraz azotowe produkty przemiany materii.
Krwinka biaÂła
KRWINKI BIAÂŁE (leukocyty) stanowiÂą mniej niÂż 1 procent caÂłkowitej objĂŞtoÂści krwi. AtakujÂą i niszczÂą potencjalnie szkodliwe ciaÂła obce.
PÂłytka krwi
PÂŁYTKI KRWI (trombocyty) stanowiÂą mniej niÂż 1 procent caÂłkowitej objĂŞtoÂści krwi. TworzÂą skrzepy, ktĂłre zatrzymujÂą krew, Âżeby nie uchodziÂła z ran.
Krwinka czerwona
KRWINKI CZERWONE (erytrocyty) stanowiÂą 38—48 procent caÂłkowitej objĂŞtoÂści krwi. KomĂłrki te podtrzymujÂą przy Âżyciu wszystkie tkanki, dostarczajÂąc im tlen i usuwajÂąc dwutlenek wĂŞgla.
Reakcje Krwi.
Zastosowanie w medycynie.
Nauka i technika umo¿liwiaj¹ rozpoznanie oraz wyizolowanie drobnych sk³adników krwi w tak zwanym procesie frakcjonowania. Zilustrujmy to przyk³adem: Z wody morskiej, której 96,5 procent stanowi woda, mo¿na wyodrêbniÌ inne substancje, takie jak magnez, brom i oczywiœcie sól. Podobnie jest z osoczem, które stanowi ponad po³owê ca³kowitej objêtoœci krwi. Przesz³o 90 procent jego sk³adu to woda. Po przetworzeniu osocza mo¿na uzyskaÌ frakcje obejmuj¹ce miêdzy innymi bia³ka: albuminê, fibrynogen oraz ró¿ne globuliny.
Frakcje krwiKtór¹œ z frakcji lekarz zaleca czasem w ramach terapii. Przyk³adem mo¿e byÌ krioprecypitat, czyli stê¿ony preparat niektórych bia³ek, uzyskiwany przez zamro¿enie, a potem odmro¿enie osocza. Ta nierozpuszczalna frakcja jest bogata w czynniki krzepniêcia i zwykle wykorzystuje siê j¹ do tamowania krwawienia. Inne metody leczenia mog¹ wymagaÌ podania preparatu, w którym frakcja krwi stanowi g³ówny sk³adnik albo wystêpuje tylko w iloœciach œladowych.* CzêœÌ bia³ek osocza stosuje siê w rutynowych zastrzykach wzmacniaj¹cych odpornoœÌ u osób nara¿onych na dzia³anie czynników zakaŸnych. Bia³ka osocza znajduj¹ siê niemal we wszystkich frakcjach krwi u¿ywanych do celów medycznych.
Jak poinformowano w tygodniku Science News, „naukowcy szacujÂą, Âże w krwiobiegu kr¹¿y tysiÂące biaÂłek, a rozpoznali zaledwie kilkaset z nich”. Wraz z rozwojem wiedzy na temat krwi mogÂą siĂŞ pojawiĂŚ nowe preparaty zawierajÂące te biaÂłka.
* W skÂład niektĂłrych preparatĂłw wchodzÂą rĂłwnieÂż frakcje krwi zwierzĂŞcej.
http://ciekawostki.dzs.pl/wszystkie-artykuly/transfuzjologia/— zastosowanie w medycynie
